Ręka w górę, jeśli w pełni rozumiesz różnicę między neutralnością węglową a tzw. zerem netto lub jeśli znasz emisję z zakresu 1 i z zakresu 3. Kryzys klimatyczny wysunął na pierwszy plan wiele terminów opisujących ekologiczne działania i cele – i nie zawsze łatwo jest zrozumieć żargon, gdy próbujemy dokonywać zrównoważonych środowiskowo wyborów.
Spróbujmy zagłębić się w niektóre z głównych terminów klimatycznych i celów środowiskowych oraz przyjrzyjmy się istotnej roli zielonego i zrównoważonego budownictwa w radzeniu sobie z kryzysem klimatycznym.
Czym jest zrównoważony rozwój?
Zrównoważone działania i zrównoważony rozwój to szerokie pojęcia, które często definiuje się jako zaspokajanie potrzeb obecnych pokoleń bez uszczerbku dla zdolności przyszłych pokoleń do zaspokajania również ich potrzeb.
Jednak, jak wyjaśnia Luca De Giovanetti, specjalista ds. zrównoważonego rozwoju w Światowej Radzie Biznesu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (WBCSD), należy uwzględnić trzy odrębne filary. "Zrównoważony rozwój obejmuje kwestie środowiskowe, społeczne i ekonomiczne", mówi. "W WBCSD jest to dla nas bardzo ważne, ponieważ nasza nowa strategia dotyczy tego, jak realizować działania na rzecz klimatu, przyrody, a także właściwego zaangażowania rynku kapitałowego".
Zrównoważenie środowiskowe odnosi się przede wszystkim do działań podejmowanych w celu złagodzenia kryzysu klimatycznego. Mówimy o zmianie globalnych temperatur spowodowanej przez gazy cieplarniane – głównie dwutlenek węgla (CO₂), ale także metan, ozon i podtlenek azotu – emitowane do atmosfery i zatrzymujące ciepło ze słońca. Wiele firm zobowiązało się do zmniejszenia lub zrekompensowania swoich emisji lub do kombinacji tych dwóch rzeczy, przy czym najczęstszymi celami są neutralność węglowa i zerowa wartość netto.
Neutralność pod względem emisji dwutlenku węgla względem zero netto
De Giovanetti mówi, że ważne jest, aby ludzie zrozumieli, że istnieje znacząca różnica między tymi dwoma terminami. Neutralność węglowa polega na próbie osiągnięcia braku emisji netto dwutlenku węgla do atmosfery, co wiąże się z redukcją emisji, ale z naciskiem na zrównoważenie wszelkich emisji poprzez usunięcie równoważnej ilości z atmosfery.
"W przypadku neutralności węglowej", wyjaśnia, "powszechne podejście polega na tym, że kompensuje się swoje emisje, kupując jakiś rodzaj redukcji emisji dwutlenku węgla gdzie indziej". Jest to znane jako "kompensacja" i można ją osiągnąć na przykład poprzez inwestowanie w energię odnawialną, projekty ponownego zalesiania lub wspieranie kogoś innego w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych.
Jednym z przykładów jest nasz serwis KONE Care DX, pierwsze neutralne pod względem emisji dwutlenku węgla rozwiązanie do konserwacji wind, które pomaga klientom osiągnąć cele w zakresie emisji.
Tymczasem ideą Net Zero "jest to, że robisz jak najwięcej w zakresie rzeczywistej redukcji własnych emisji, a cele naukowe (SBT) określają, że redukcja powinna wynosić co najmniej 90-95%", mówi De Giovanetti.
W ramach Net Zero kompensacja jest stosowana wyłącznie w celu zrekompensowania emisji resztkowych. "W tym momencie firma może wykorzystać usuwanie dwutlenku węgla do neutralizacji wszelkich ograniczonych emisji, których nie można jeszcze wyeliminować. Ma to większy wpływ na klimat, ponieważ priorytetowo traktuje redukcję emisji."
Pracując nad redukcją emisji, wiele firm zgodziło się również zrekompensować emisje, których nie można natychmiast zmniejszyć. Jest to zalecane przez World Green Building Council. Również w tym temacie KONE może skutecznie pomóc, oferując energooszczędne rozwiązania lub konserwację neutralną pod względem emisji dwutlenku węgla.
Ilkka Hara, dyrektor finansowy KONE, mówi: "Ciągłe dążenie do bycia bardziej zrównoważonym i do zmniejszania naszego wpływu na środowisko jest jednym z naszych pięciu celów strategicznych od ponad 14 lat, więc jest to podróż, którą realizujemy od dłuższego czasu. Cały czas monitorujemy i redukujemy naszą emisję".
Firma KONE dąży do zmniejszenia o 40% emisji gazów cieplarnianych związanych z materiałami i opakowaniami, a także zużycia energii przez cały cykl eksploatacji zamawianych produktów. Zobowiązaliśmy się również do 50% redukcji emisji z naszych własnych operacji. Oba cele wyznaczono na 2030 r. i zostały zweryfikowane i zatwierdzone w ramach inicjatywy Science Based Targets.
Ponadto KONE zobowiązało się do osiągnięcia neutralności emisyjnej do 2030 r., a nasze zakłady produkcyjne są na dobrej drodze do osiągnięcia tego celu już w 2024 r.
"Wszystko to odbywa się we współpracy z naszymi dostawcami, partnerami i klientami KONE".
"Nie jesteśmy jeszcze tam, gdzie powinniśmy być", mówi Hara. "Ale myślę, że najważniejsze jest zrobienie kolejnego kroku naprzód i po prostu skłonienie wszystkich, zarówno firm, jak i ludzi, do działania."
Hara mówi, że dla KONE zrównoważony rozwój jest również źródłem innowacji, ponieważ firma tworzy unikalną wartość poprzez współpracę z klientami i partnerami oraz wykorzystanie informacji opartych na danych, pomagając w budowie budynków neutralnych pod względem emisji dwutlenku węgla lub zerowych zużycia energii netto.
Jak rozpoznać godną zaufania zieloną obietnicę?
Podczas gdy osiągnięcie celów neutralności węglowej lub zerowej emisji netto będzie wymagało radykalnych długoterminowych zmian, konieczne jest również szybkie działanie, najlepiej poddane zewnętrznej weryfikacji.
"Interpretacja języka środowiskowego, a także liczb może być trudna", przyznaje Hara. "Jednym z przydatnych sposobów jest sprawdzenie zobowiązań firmy i, co najważniejsze, upewnienie się kto je zweryfikował. Na przykład firma KONE przewodzi branży, wyznaczając ambitne cele redukcji emisji gazów cieplarnianych nie tylko w naszych własnych operacjach (znanych jako zakres 1 lub 2), ale także w odniesieniu do sprzedawanych urządzeń (zakres 3), do 2030 r., zweryfikowanych w ramach inicjatywy Science Based Targets.
De Giovanetti zgadza się, że aby ekologiczne zaangażowanie miało jakąkolwiek realną wagę, zaangażowane firmy muszą najpierw dostosować się do wymogów wiarygodnej organizacji, która ustala takie zobowiązania lub standardy, w oparciu o to, co wskazuje nauka.
"Dobrym przykładem znaczącego zaangażowania jest inicjatywa Science Based Targets", mówi De Giovanetti. "Na przykład dostosowujesz redukcję emisji dwutlenku węgla do tego, co nauka i raport Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) mówią nam, że jest wymagane, aby wystarczająco osiągnąć limit ocieplenia o 1,5 stopnia Celsjusza, jak określono w porozumieniu paryskim z 2015 r."
"Ale firmy muszą również upewnić się, że ich wysiłki są mierzone i raportowane w przejrzysty sposób. Następnym krokiem jest oczywiście wykazanie, że działania mają miejsce".
Znaczenie budowania i modernizacji w sposób ekologiczny
Nic dziwnego, że termin "zielony budynek" ma wiele interpretacji, ale De Giovanetti, którego praca koncentruje się na promowaniu zrównoważonego rozwoju w środowisku budowlanym w sposób systemowy, mówi, że definicja World Green Building Council jest często przywoływana. Stwierdza, że zielony budynek to taki, który "w swoim projektowaniu, budowie lub eksploatacji zmniejsza lub eliminuje negatywne skutki i może mieć pozytywny wpływ na nasz klimat i środowisko naturalne".
"Musimy pamiętać, że budynki stanowią 40% problemu, jeśli chodzi o emisję dwutlenku węgla związaną z energią", mówi De Giovanetti. "Oznacza to, że mogą również stanowić 40% rozwiązania."
Wskazuje, że efektywność energetyczna odgrywa kluczową rolę w redukcji emisji dwutlenku węgla, ponieważ "im mniej energii zużywamy w pierwszej kolejności, tym lepiej".
Nie tylko nowe budynki muszą poważnie traktować zrównoważony rozwój – firma KONE bardzo aktywnie modernizuje starsze budynki, aby zwiększyć ich wydajność.
"W Europie", zauważa Hara, "85 do 95% budynków, które istnieją dzisiaj, będzie nadal stać do 2050 roku. Tak więc, aby uczynić je bardziej zrównoważonymi środowiskowo, trzeba je zmodernizować, a jedną z części tego jest taki przepływ ludzi, który może zarówno zaspokoić bieżące potrzeby, jak i dostosować się do potrzeb użytkowników budynków w przyszłości. "